Plan Bütçe Komisyonu’ndan geçirilerek Genel Kurula “Bazı Vergi Kanunları ile Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” adıyla getirilen torba yasa, işçi ve emekçilere, üreticilere yönelik ağır hak kayıpları içeriyor.
Bu torba yasa ile özellikle tütün üreticilerine yönelik ağır yaptırım ve kısıtlamalar getiriliyor. Madde düzenlemeleriyle, 4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’da; 4760 sayılı ÖTV Kanunu’nda; 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda değişiklik yapılıyor ve tütün üreticilerinin üretim yapmaları iyice zorlaştırılıyor. Cezai müeyyideler sertleştiriliyor, ürettikleri tütünü birlikte sattıkları ürünlere yeni vergiler getiriliyor.
Torba yasada yer alan makaron veya yaprak sigara kâğıdına ticari amaçla sarmalık kıyılmış tütün doldurarak satanlara 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası verileceği maddesi tütün üreticilerine büyük darbe vuruyor. Başta Adıyaman olmak üzere birçok kentte tütün üreticileri yasayı protesto ederek tepkilerini dile getirdiler.
Türkiye'nin tarımsal ihracat ürünleri arasında yer alan tütün, milyonlarca dolarlık ihracat getirisi ve ülkede yarattığı istihdam kapasitesi ile üzüm, incir, zeytin ve pamuk arasında katma değeri en yüksek olan üründür. Yılar önce 1177 sayılı Kanun’un bazı maddelerinin iptali ile başlayan, TEKEL'in özelleştirilmesi ve yetkilerinin yeni kurulan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü içkiler Piyasası Düzenleme Kurumu’na (TAPDK) devredilmesi ile devam eden bir dizi yasal düzenlemeyle, başta tütün üreticileri ve aileleri olmak üzere tüm tarım sektöründe büyük bir tahribat yaşanmıştı. Küreselleşme politikalarının bir sonucu olarak ülkemizde de tütün üretim politikaları derinden etkilenmişti.
Bu torba yasayla yerel ve uluslararası büyük şirketlerin ve tekellerin önü iyice açılacak, küçük tütün üreticisi ve çiftçi ezilecek. Torba yasada yer alan düzenlemelerle tütün üreticisinin üretimi engellenecek, zaten kısıtlanmış olan hakları da ellerinden alınacak. Torba yasadaki hapis ve para cezaları ile ürettiği ürünün ancak maliyetini karşılayabilen ve geçinemeyen tütün üreticileri bir kez daha cezalandırılacak. Yüksek vergiler ve kısıtlamalarla açık tütün üretimi tamamen bitirilecek.
Tütün üreticilerine, çiftçilere yönelik bu adaletsizlikler kabul edilemez.
- Bugün devlet küçük tütün üreticisine destek vermiyor. Tütün üreticileri devlet desteği istiyor, dekar başı destek ve kiloya pirim talebinde bulunuyor. Geçimini tütünden sağlayan ve başka geçim kaynağı olmayan küçük üreticiye devlet desteği sağlanmalıdır.
- Küçük işletmeler engellenmemeli, tam tersine teşvik edilmeli ve izin verilmelidir.
- Çok yüksek olan girdi maliyetleri düşürülmelidir.
- Tütünün kilo alım fiyatı üreticiler, dernekleri ve sendikaları ile birlikte saptanmalıdır.
Adıyaman, Bitlis, Diyarbakır, Batman, Muş gibi illerin geçim kaynağı tütündür. Son iki yıllık politikalar göz önüne alındığında, bu torba yasa bölge insanının cezalandırılmasının ekonomik ayağıdır. Tütün dışında herhangi bir üretimi olmayan insanların elinden bu imkan da alındığı zaman halk iyice yalnızlaşacak ve fakirleşecektir.
Tütün üreticilerinin ağır mağduriyetine sebep olacak maddeler torba yasadan çıkarılmalıdır. Tütün üreticilerinin sorunlarının bir an önce çözüme kavuşturulması için ilgili kuruluş, dernek ve sendikalarla ortaklaşılarak pratik adımlar atılmalıdır.
Fatma Kurtulan
HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı
13 Kasım 2017