Grup Başkanvekilimiz Filiz Kerestecioğlu, Beyoğlu’nun önemli simgelerinden Narmanlı Han’ın restorasyon projesine ilişkin usulsüzlükleri Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'a sordu.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıdaki sorularımın Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Numan Kurtulmuş tarafından Anayasa’nın 98’inci ve İçtüzüğün 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak yanıtlanmasını arz ederim.
Beyoğlu’nun önemli simgelerinden, değerli bir hafıza mekanı olan Narmanlı Han’ın restorasyon projesi, konunun uzmanlarının Han’ın dokusunun bozulacağı yönündeki uyarılarına rağmen 2015 yılında onaylanmıştı.
1831 yılında inşa edilen han, 1880 yılına kadar Rusya Büyükelçiliği ve ardından 1914'e dek Rus hapishanesi olarak kullanılmış, daha sonra Narmanlı Ailesi'nin mülkü olmuştur. Sonraki yıllarda Narmanlı Yurdu olarak anılan binada Aliye Berger, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Bedri Rahmi Eyüboğlu başta olmak üzere birçok yazar, sanatçı yaşamıştır. Bu nedenle, uzmanlar ve kent hakkı savunucuları korunması gerekenin yalnızca Han’ın benzersiz fil ayakları, kendine has mimarisi veya avlusundaki mor salkımlar değil, tarihsel, mimari, kültürel, bireysel ve toplumsal miras ve hafıza olduğunu vurgulamışlardır. Narmanlı Han gibi tarihi bir mekanın restorasyonu öncesi, oradaki yaşanmışlıklar, belirli dönemlerde Han’da yaşayan insanlar hakkında uzun araştırmalar yapılması, örneğin Tanpınar Merkezi ile iletişime geçerek Ahmet Hamdi Tanpınar gibi önemli edebiyatçıların Han’da yaşatılması gerekmektedir.
Ne var ki, tarihsel, kültürel ve toplumsal değer barındıran böyle bir yapının Beyoğlu Belediyesi veya İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından kamulaştırılması ve aslına uygun biçimde restore edilerek kamusal kullanılma açılması gerekirken ticari amaç güden firmalara satılmasıyla Han, aslına uygun olmayan biçimde yeniden yapılmıştır. Uzmanlar yapılan işlemin restorasyon değil; rekonstrüksiyon yani yeniden yapım olduğunu ifade ederek Han’ın orijinal haline geri döndürülmesinin mümkün olmadığını belirtmektedirler. Binanın kurtarılması mümkün olmasına rağmen daha az maliyetli olduğundan restorasyonunun yapılması yerine bina ticari nedenlerle yeniden yapılmıştır.
Han, doğal taş ve ahşap malzemelerin korunması yerine yapının tarihsel kimliğini izole eden bir anlayışla boyandığı için Han’ın dış boyaları şimdiden kabarmaya başlamıştır. Uzmanlar, yıllardır Beyoğlu’yla yaşayan bu önemli Han’ın, yeniden yapımı sonrasında eskiyerek güzelleşmek yerine ne yazık ki kısa sürede bozulacağını ifade etmektedir.
Bu bağlamda,
Restorasyon ve rekonstrüksiyon projelerinin 660 sayılı ilke kararına dayanılarak yapılması gerekmektedir. Han’ın aslına sadık kalmadan yapılan bu restorasyon projesi kararı, Koruma Kurulundan nasıl geçmiştir?
Tarihsel, kültürel ve toplumsal değer barındıran Narmanlı Han neden Beyoğlu Belediyesi veya İBB tarafından kamulaştırılarak ticari amaç gütmeden kamu yararına restore edilmemiştir?
Binanın restorasyonu öncesi malzeme hastalıklarının giderilmesi ve onarımlarının yapılması için gerekli bilimsel işlemler neden yapılmamıştır?
Bakanlığınız Beyoğlu’nun tarihi mirasını korumak için uygun biçimde yeniden yapmak üzere Narmanlı Hanı kamulaştırmayı düşünmekte midir?
Emek Sineması, Atatürk Kültür Merkezi, Narmanlı Han gibi Beyoğlu’nun simgesi mekanların hepsi restore edilmek yerine yıkılarak yeniden yapılmıştır. Bakanlığınız bu tarihi ve kültürel yıkıma karşı neden restorasyon projelerine destek vermemektedir?
28 Mart 2018