Grup Başkanvekillerimiz Meral Danış Beştaş ve Saruhan Oluç, kamu bankalarından alınan kredilerin geri ödenip ödenmediği, bu kredilerin kimlere, hangi usullerle verildiğinin araştırılması ve çekilen kredilerle gerçekleştirilen alım-satım yöntemlerinin günışığına çıkarılması amacıyla TBMM'de Araştırma Komisyonu kurulmasını talep etti:
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Kamu bankalarının son yıllarda kimlere hangi koşullarda kredi sağladığı dikkate alındığında Ziraat Bankası’nın bir devlet bankası olarak çiftçiler yerine bir parti bankası gibi iktidarın belirlediği kişilere hizmet ettiği ortaya çıkmıştır. Ziraat Bankası’nın özel kişi ve kurumlara sağladığı avantajları ortadan kaldırmak ve kuruluş misyonuna uygun biçimde çiftçilerin sorunlarını çözecek biçimde tekrar hizmet etmesini sağlamak elzemdir. Medya kanallarının almak için kamu bankalarından alınan kredileri geri ödenip ödenmediği, bu kredilerin kimlere, hangi usullerle verildiğinin araştırılması amacıyla Anayasa'nın 98'inci, İçtüzüğün 104 ve 105'inci maddeleri uyarınca bir Meclis Araştırması açılmasını arz ve talep ederiz.
GEREKÇE
2018 yılında Doğan Medya Grubunun, Demirören Grubuna satılması hadisesi hala kamuoyunu meşgul eden gündemlerdendir. Önceleri iktidara yakın olduğu iddia edilen bir suç örgütü liderinin son günlerde yayınladığı videolar üzerinden yeniden gündeme gelene iddialar meselenin derinlikli bir araştırmaya muhtaç olduğunu ortaya koymaktadır.
Doğan Medya grubunun satışı için gerekli olan 675 milyon doların tamamının Demirören grubu tarafından ödenmeyip 2 yıl ötelemeli ve 10 yıl vadeli olarak Ziraat Bankası kredisiyle ödenecek olması bu büyük medya grubunun hükümet desteği ile satın alındığına dair iddiaları güçlendirmiştir. 2018 yılında çekilen kredinin 2 yıl ötelemesiNisan 2020’de dolduğu halde süreden Demirören Grubu’nun Ziraat Bankası’na geri ödemesinin gerçekleşmediği, Ziraat Bankası’nın da buna ilişkin herhangi bir işlem gerçekleştirmediği iddia edilmektedir. Ziraat Bankası’nın kredi ödemesini geciktiren yaklaşık 2 bin çiftçiye haciz koyduğu bilindiği halde Demirören Grubu’na yönelik bu çifte standardı iktidar, bürokrasi, iş dünyası arasındaki ilişkinin geldiği tehlikeli boyut açısından önemlidir.
Bilindiği üzere, Ciner Grubu tarafından Dinç Bilgin’den satın alınan Sabah Gazetesi ve ATV’ye TMSF 2007 yılında el koymuş; daha sonra da bu medya grubu, 22 Nisan 2008’de 1.1 milyar dolar karşılığında Çalık Grubu’na Halkbank ve Vakıfbank kredileri ile satılmıştı. Sabah ve ATV Grubunu, TMSF’den 1.1 milyar dolara satın alan Çalık Grubu, Halk Bankası ve Vakıfbank’tan 375’er milyon dolar olmak üzere toplam 750 milyon dolar kredi kullanmıştı. Aynı dönemde, Halk Bankası Genel Müdürü olarak görev yapan Hüseyin Aydın kredinin altına imza atmıştı. 2014 yılında ise tam da 17-25 Aralık operasyonlarının gündeme gelmesinin ardından bu satışın nasıl gerçekleştiğine dair ses kayıtlarının kamuoyuna yansıması üzerine Sabah Grubu tekrar el değiştirerek Ömer Faruk Kalyoncu’nun sahibi olduğu Zirve Holding’e satılmıştır. Bunun haricinde o dönem kamuoyuna yansıyan haberler ve tartışmalar da “Çalık Grubu’na ait Sabah ve ATV’nin satın alınması için oluşturulan 630 milyon dolarlık havuzun, 200 milyon dolarlık kısmının Türkiye Ziraat Bankası’ndan karşılandığına ilişkindi. Cengiz İnşaat’ın sahibi Mehmet Cengiz’in, kredinin kullandırılmasında büyük çaba sarf ettiği ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın ile kredi konusunda birçok görüşme yaptığı şeklinde tartışmalar da kamuoyuna yansımıştır.
2019 Sayıştay Denetim Raporlarına göre de Ziraat Bankası, yıllardır özel kişi ve kuruluşlara sağladığı kredilerden dolayı kamu bankaları üzerinden ülke ekonomisinin büyük bir riske girdiği ifade edilmiştir. Sayıştay incelemelerinde Ziraat Bankası’nın reklam, sponsorluk ve tanıtım adı altında kimlere, hangi kuruluşlara yardım ve kredi sağladığına ilişkin bilgilerin verilmemesi dikkatleri çekmektedir. Ziraat Bankası, pek çok kişi ve kuruluşlara sağladığı ayrıcalıklara rağmen ödenmeyen kredilerin tahsil edilmesi yerine kredilerin yeniden yapılandırılmasını finans politikası haline getirmiştir. Sayıştay raporlarına göre Ziraat Bankası yaklaşık 4,5 milyar TL ödenmemiş kredi borcu için tasfiye işlemini yapmamıştır. Ayrıca Ziraat Bankası, ihale usulüyle yapması gerekeni yapmayarak kimler tarafından nasıl belirlendiği belli olmayan biçimde 31 milyon 196 bin TL işlem yapmıştır.
Sayıştay raporlarından da anlaşılacağı üzere Ziraat Bankası, çiftçi bankası misyonuyla faaliyet yürütmesinin aksine ulusal ve uluslararası alanda sermayeye kredi sağlamaktadır. Ziraat Bankası, sermayeye ödeme koşulları kolay biçimde kredi sağlarken ve hatta ödemeleri ertelemesine rağmen çiftçi borçlarından dolayı yüzlerce çiftçiye haciz işlemi gerçekleştirmektedir. Ziraat Bankası, borçlarını ödeyemeyen çiftçilere ait olan 895 tarlayı borç karşılığı satışa çıkarmıştır.
İzah etmiş olduğumuz gerekçelerle kamu bankalarından çekilen kredilerin araştırılması elzem hale gelmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi tarihi bir sorumluluk ile karşı karşıyadır Kamu bankalarından çekilen kredilerle gerçekleştirilen alım-satım yöntemlerinin de günışığına çıkarılması ve bunun için Meclis araştırması açılması parlamentonun acil gündemlerindendir.
8 Haziran 2021