HDP Mardin Milletvekili Erol Dora, Devlet Tiyatrolarında farklı dillerde oyunların sahnelenmesi hakkında Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik'in yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Dora, soru önergesi gerekçesinde, Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’nde yer alan şu bölümleri aktardı:
"Madde 21/ 2. Herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.
Madde 22- Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. Ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.
Madde 27 /1- Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.
Madde 27 /2- Herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır."
Evrensel çerçevede kültürel ve sanatsal bir faaliyet olan tiyatronun, aynı zamanda bir ülkede konuşulan dillerde sahne sanatlarının gelişmesine, dolayısıyla söz konusu dillerin edebi gelişimine katkıda bulunan bir alan olduğuna dikkat çeken Dora, Türkiye’de Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü bünyesinde sahnelenen tiyatro oyunlarının, tiyatroyu bir bakıma “kamusal faaliyet/hizmet” alanı haline de getirdiğini ifade etti. Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü bünyesinde sahnelenen tiyatroların farklı dil ve lehçelerle ilişkilenmesinin önemine atıfta bulunan Dora, Bakan Çelik'e şu soruları yöneltti:
"Bakanlığınız’a bağlı olarak faaliyet yürüten Devlet Tiyatrolarında ve Devlet Tiyatroları çalışanı olan Tiyatro sanatçılarınca Kürtçe, Arapça, Ermenice, Lazca, Çerkezce, Süryanice gibi, Anadolu’nun yerleşik halklarınca konuşulan dillerde tiyatro oyunlarının sahnelenmesi önünde yasal bir engel bulunmakta mıdır?
Devlet tiyatrolarında, farklı dil ve lehçelerde sahnelenecek oyunlara ilişkin özel bir mevzuat (kanun, yönetmelik, genelge, yönerge) bulunmakta mıdır?
Türkiye’de Devlet Tiyatroları kurulduğu günden bu güne değin, Devlet Tiyatroları’nda farklı dil ve lehçelerde tiyatro oyunları sahnelenmiş midir? Sahnelenen bu oyunlar hangi illerde? Hangi tarihlerde? Hangi dillerde? Ve kaç seans sahnelenmiştir?
Devlet Tiyatrolarında, Anadolu’nun yerleşik halklarınca konuşulan farklı dil ve lehçelerde oyunlar sahnelenmesini teşvik amaçlı yöresel ya da ülkenin genelini kapsayan destek programları bulunmakta mıdır? Bulunmakta ise bu desteklerin muhtevası nedir?
Devlet Tiyatrolarında farklı dil ve lehçelerde tiyatro oyunu sahnelenmesine yönelik, yeterli nitelik ve nicelikte oyuncu/personel bulunmakta mıdır? Farklı dil ve lehçelerde tiyatro oyunları sahnelenmesine yönelik oyuncu/personel alımı ya da oyuncu/personel eğitimi biçiminde bir uygulamanız olmuş mudur? Bu konuda resmi bir planlamanız var mıdır?
İçinde bulunduğumuz 2014- 2015 sezonunda Devlet Tiyatrolarında sahnelenmesi planlanan farklı dil ve lehçelerde yetişkin yaş grubuna yönelik Tiyatro Oyunları var mıdır? Bu oyunlar hangileridir? Hangi illerde ve hangi tarihlerde sahnelenecektir?
İçinde bulunduğumuz 2014- 2015 sezonunda Devlet Tiyatrolarında sergilenmesi planlanan farklı dil ve lehçelerde çocuklara yönelik Tiyatro Oyunları var mıdır? Bu oyunlar hangileridir? Hangi illerde ve hangi tarihlerde sahnelenecektir?"
20.11.2014