20 Ekim 2000 yılında Türkiye Cezaevlerinde, geçilmesi amaçlanan F Tipi sistemini protesto etmek amacıyla yüzlerce tutuklu ve hükümlü 19 temel taleple açlık grevine başlamış; grevcilerden bir kısmı da grevlerini 45inci gününde taleplerinin karşılanmaması nedeniyle ölüm orucuna dönüştürmüştür.
Dönemin hükümeti tarafından tutsakların bu talepleri kulak arkası edilmiş ve 19 Aralık günü sabaha karşı saat 04.30 sıralarında 20 cezaevinde aynı anda operasyon başlatılmıştır.
“Hayata Dönüş” adı verilen bu operasyonda, ağır silahlar, bugün dahi ne olduklarına ilişkin açıklama yapılamayan kimyasal yakıcı maddeler, iş makineleri, helikopterler ve gaz bombaları kullanılarak, cezaevlerinin çatıları delinip, duvarları yıkılarak tutsaklara vahşice saldırılmıştır. Yüzlerce asker, polis, gardiyan ve kontrgerilla birliği ile yapılan saldırı sonucunda 28 kişi katledilmiş, yüzlercesi ağır şekilde yaralanmıştır.
19 Aralık katliamının üzerinden 19 yıl geçmesine rağmen, hala Türkiye cezaevlerinde ağır insan hakları ihlalleri yaşanmaya devam etmektedir. İşkence ve insanlık dışı kötü muameleler giderek artmakta, cezaevlerinde ölümler yaşanmaktadır. Yeni 19 Aralıkların yaşanmaması için siyasi iktidar ve tüm yetkililer, yaşananlardan ders çıkarmalı; cezaevlerinde insan onurunu zedeleyen yaklaşımlar bir an önce son bulmalıdır.
Ayşe Acar Başaran
Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu Sözcüsü
Batman Milletvekili
19 Aralık 2019